Η εικοναφήγηση, όπως είναι πιο γνωστό το κόμικς, έχει κατά καιρούς εντρυφήσει στην τέχνη του θεάτρου και δη στην αρχαία τραγωδία. Στην περίπτωση της «Αντιγόνης» η Αλεξάνδρα Μυλωνά, παρουσιάζει, ερμηνεύει, «ξεκλειδώνει» τις δυο απόπειρες εικονογράφησης της γνωστής τραγωδίας του Σοφοκλή που έγιναν στην ελληνική γλώσσα: από τα Κλασικά Εικονογραφημένα έως το έργο των Τ.Αποστολίδη και Κ.Αρώνη (Μεταίχμιο, 2006).
Η συγγραφέας επισημαίνει ότι «Πρόκειται για μια μελέτη στο σύνορο των δύο τεχνών, του αρχαίου δράματος και της εικοναφήγησης, μια μελέτη που αφορά στη μεταφορά του έργου του Σοφοκλή, Αντιγόνη, στην ελληνική κόμικς σκηνή, από τα Κλασσικά Εικονογραφημένα μέχρι σήμερα, η οποία μπορεί να υποστηρίξει, με τον ιδιαίτερο τρόπο της, σε πολλά επίπεδα τη διδασκαλία της τραγωδίας στην τάξη ή στη σκηνή του θεάτρου». Το βιβλίο διερευνά τους περιορισμούς αλλά και τις δυνατότητες του εικονογραφημένου θεάτρου.
Παρουσιάζουμε δυο χαρακτηριστικά αποσπάσματα του βιβλίου...
Ο θρίαμβος του ιδιωτικού
1. «Η τοποθέτηση του μονολόγου της Αντιγόνης στο εσωτερικό της σπηλιάς και όχι στο ανακτορικό πρόθυρο (μπροστά στο χορό και τον Κρέοντα) αποτελεί την επόμενη σημαντική διαφοροποίηση του εικοναφηγήματος από το δράμα. Στο κλειστό, ασφυκτικό, μοναχικό και σκοτεινό περιβάλλον της σπηλιάς ο εσωτερικός μονόλογος –κατά τη θεατρική ορολογία– της ετοιμοθάνατης νέας που μας την παρουσιάζει στην πιο προσωπική της στιγμή να απευθύνεται στο πουθενά, αποκτά "ιδιωτικότητα" και "εσωτερικότητα" (σ.σ. Το κόμικς αξιοποιεί το απεικονιζόμενο κάθε φορά περιβάλλον για τη δημιουργία έντασης ή την αποφυγή της)».
Από το μονόλογο της Αντιγόνης στη σπηλιά-τάφο στο εικοναφήγημα των Τ.Αποστολίδη και Κ. Αρώνη.
2. «Ασφαλώς, η ανάσα, η χροιά της φωνής, ο παλμός στο σώμα της Αντιγόνης –στοιχεία καθοριστικά της θεατρικής πράξης– αδυνατούν να αποδοθούν εικοναφηγηματικά. Αντ' αυτών, όμως, η "'παγωμένη"/"φιξαρισμένη" έκφραση του πόνου της, είναι ικανή να παρατηρείται σταθερά –για όσον καιρό διατηρηθεί το μελάνι στο χαρτί– αφού η ηρωίδα είναι φτιαγμένη από αυτά τα υλικά και, επιπλέον, να διατίθεται –κι αυτή και όλοι οι εικοναφηγηματικοί ήρωες– στην ανάπτυξη "απτικής"/"χειροπιαστής" σχέσης με τον αναγνώστη-θεατή. Ίσως, επομένως, μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τη μεταγραφή της Αντιγόνης σε κόμικς (όπως και όλων των άλλων –μέχρι σήμερα– μεταγραφών τραγωδιών) ως απόπειρα δημιουργίας ενός θεάτρου σε μικρογραφία, ενός θεάτρου για "ιδιωτική χρήση"».
Χαρακτηριστική σκηνή της συνάντησης Αντιγόνης και Ισμήνης στον Πρόλογο της τραγωδίας
• Ι. Κλασσικό Εικονογραφημένο – εκδ. Ατλαντίς-Μ. Πεχλιβανίδης και Σία (1959)
• ΙΙ. Σύγχρονο εικοναφήγημα - εκδ. Μεταίχμιο (2006)
Η Αλεξάνδρα Μυλωνά, σπούδασε φιλοσοφία και θέατρο στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, είναι μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Σκηνοθετών, του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών, του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου και του Πανελλήνιου Δικτύου για το Θέατρο στην Εκπαίδευση. Έχει συνεργαστεί ως ηθοποιός με το ΚΘΒΕ και ως σκηνοθέτις με τον Φορέα Γραμμάτων και Καλών Τεχνών «Άχθος» & το Εργαστήρι Παραστατικών Τεχνών «Artis 3», των οποίων υπήρξε ιδρυτικό μέλος.
Συνεργάστηκε με το «9» της Ελευθεροτυπίας και με τον 9,58 της ΕΡΤ («Η ζωή είναι κόμικς, μωρό μου»).
Έχει υποστηρίξει διδακτικές προτάσεις για την εκπαιδευτική αξιοποίηση της εικοναφήγησης (ΑΠΘ, Πανεπιστήμιο Αιγαίου), έχει παρουσιάσει άλμπουμ Ελλήνων δημιουργών κόμικ (Τ. Αποστολίδη, Γ. Ακοκαλίδη, Κ. Αρώνη, Σολούπ) και έχει εκπονήσει σχετικά Πολιτιστικά Προγράμματα στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Σήμερα εργάζεται στο Καλλιτεχνικό Γυμνάσιο Θεσσαλονίκης.
Εξώφυλλο και οπισθόφυλλο
Η χάρτινη Αντιγόνη
ISBN: 978-960-6865-69-5
Σελίδες: 262
Εκδόσεις: Γράφημα
Τιμή: 21,30€
Μέρος του κειμένου προέρχεται από το http://www.parousiazw.gr/
2013
50 ΧΡΟΝΙΑ ΜΙΚΡΟΣ ΚΑΟΥ-ΜΠΟΫ
50 ΧΡΟΝΙΑ ΜΙΚΡΟΣ ΚΑΟΥ-ΜΠΟΫ
40 ΧΡΟΝΙΑ ΜΙΚΡΟΣ ΑΡΧΗΓΟΣ
ΤΑ ΔΥΟ ΘΡΥΛΙΚΑ ΠΕΡΙΟΔΙΚΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου