Το αρχείο της Άγριας Δύσης 5: Ο Τζερόνιμο

Geronimo - Τζερόνιμο
(16 Ιουνίου 1829 - 17 Φεβρουαρίου 1909)

Ο διάσημος Ινδιάνος πολεμιστής που πολέμησε εναντίον του Μεξικού και των ΗΠΑ για την επέκταση των εδαφών των Ινδιάνων Απάτσι, κατά την διάρκεια των "Πολέμων των Απάτσι". Το όνομα "Geronimo" του δόθηκε κατά τη διάρκεια μιας μάχης με στρατιώτες του Μεξικού.

Τον Ιούνιο του 1829 στο φαράγγι Ντοντογιόν, κοντά στον ποταμό Γκίλα της Αριζόνας, γεννιέται το τέταρτο παιδί μιας 10μελούς οικογένειας της φυλής των Απάτσι με το όνομα Μπεντονκόχε, που σημαίνει «Αυτός που χασμουριέται». Ο παππούς του, Μάκο, ήταν αρχηγός της φυλής αυτής. Είχε τρία αδέρφια και τέσσερις αδερφές. Ο μικρός, που πήρε στη συνέχεια το όνομα Τζερόνιμο, από μικρός έδειξε ότι δεν του άρεσε καθόλου να χασμουριέται, αφού ήταν ιδιαίτερα δραστήριος. Έμαθε την ιστορία της φυλής του, έμαθε να πολεμάει και να κυνηγάει ενώ έδειχνε από μικρός τα ηγετικά του προσόντα. Ο Τζερόνιμο βίωσε όπως και οι πρόγονοί του την προσπάθεια των «λευκών» (Ισπανών στην αρχή και Βορειοαμερικανών στη συνέχεια) να προσαρτήσουν τις περιοχές όπου ζούσαν οι Απάτσι, οι οποίοι όλα αυτά τα χρόνια αντιστέκονταν σθεναρά. Το 1846, σε ηλικία 17 ετών, ο Τζερόνιμο γίνεται μέλος του πολεμικού συμβουλίου της φυλής, ενώ ταυτόχρονα επιδεικνύει ιδιαίτερη μαχητικότητα σε μάχες και επιδρομές που γίνονταν κυρίως σε περιοχές του Μεξικού. Ερωτεύεται μια όμορφη Ινδιάνα ονόματι Αλόπη, την παντρεύεται και αποκτούν τρία παιδιά, ζώντας μια απλή και ήσυχη οικογενειακή ζωή.

Ο Geronimo με την δεύτερη οικογένειά του

Ήταν γραφτό, όμως, να αλλάξουν όλα το 1858, όταν μέλη της φυλής, ανάμεσά τους και ο Τζερόνιμο με ολόκληρη την οικογένειά του, ξεκινούν εμπορικό ταξίδι για να πουλήσουν διάφορα προϊόντα τους. Εκείνη την εποχή υπήρχε ειρήνη τόσο με τις διάφορες φυλές των γύρω περιοχών όσο και με τους Μεξικανούς. Στις 6 Μαρτίου 1858 σταματούν στην πόλη Κασκιγέ για εμπορικές συναλλαγές αφήνοντας τα γυναικόπαιδα σε έναν πρόχειρο καταυλισμό λίγο έξω από την πόλη. Μία ομάδα από 400 περίπου Μεξικανούς στρατιώτες επιτίθενται στον καταυλισμό σκοτώνοντας όσους βρίσκουν εκεί, συμπεριλαμβανομένης ολόκληρης της οικογένειας του Τζερόνιμο (την σύζυγό του, τα παιδιά του και την μητέρα του). Ο ίδιος επιστρέφει στην εστία του, βάζει φωτιά σε όλα του τα υπάρχοντα και για έναν χρόνο μένει βυθισμένος σε κατάθλιψη. Ο αρχηγός της φυλής του τον έστειλε στην φυλή ενός άλλου διάσημου Απάτσι πολεμιστή, του Κοτσίσε, για να ζητήσει βοήθεια για να προκληθούν αντίποινα στους Μεξικανούς. Εμφανίζεται ξαφνικά ύστερα από έναν χρόνο και ζητεί από διάφορες φυλές να ξεθάψουν το τσεκούρι του πολέμου!

Πήρε το όνομά του από τους Μεξικανούς, διότι ενώ επιτέθηκε σε Μεξικανούς στρατιώτες οπλισμένος μόνο με ένα μαχαίρι, ήταν τόσο βίαιος, που εκείνοι προσεύχονταν στον Άγιο Ιερώνυμο (Jeronimo), καθώς ήταν έκπληκτοι από αυτό.

Το 1874 οι αμερικανικές αρχές υποχρεώνουν 4.000 Απάτσι να εγκαταλείψουν τις πατρογονικές τους εστίες και τους στέλνουν σε έναν καταυλισμό, σε μια άγονη περιοχή της Αριζόνας.

Οι αγανακτισμένοι και πεινασμένοι Ινδιάνοι, μην έχοντας πλέον άλλη διέξοδο, είναι υποχρεωμένοι να πολεμήσουν. Με ηγέτη τον Τζερόνιμο οι Απάτσι μάχονται με αγριότητα. Το 1878 ο διοικητής της περιοχής, συνταγματάρχης Τζορτζ Κρουκ, καταφέρνει να πείσει τους Ινδιάνους να σταματήσουν να πολεμούν. Οι διάδοχοί του, όμως, ασκούν κάκιστη διοίκηση υποχρεώνοντας και πάλι τον Τζερόνιμο και τους χιλιάδες συντρόφους του να πάρουν τα όπλα. Με τον καιρό ο Τζερόνιμο μένει να πολεμάει μόνος του μαζί με 35 άνδρες, 8 παιδιά και περίπου 100 γυναίκες οι οποίοι συνεχίζουν να πιστεύουν στον αγώνα του. Στο κυνήγι του ρίχνονται χιλιάδες στρατιώτες, ώσπου κάποια στιγμή εντοπίζεται. Έρχεται σε επαφή με τον στρατηγό Μάιλς, που ήταν ο μοναδικός ίσως λευκός στον οποίο ο Τζερόνιμο είχε κάποια εμπιστοσύνη.

Ο Geronimo φωτογραφίζεται με μια μικρή ομάδα πολεμιστών του στο βόρειο Μεξικό, 1886

Ύστερα από 20 χρόνια αντάρτικου ο Τζερόνιμο έχει κουραστεί και θέλει να επιστρέψει στην πατρίδα του και στους ανθρώπους της φυλής του για να ζήσει ειρηνικά. Ερχεται σε συμφωνία με τον στρατηγό να σταματήσει να πολεμάει, με τον όρο να παραχωρήσουν στον ίδιο και στους συντρόφους του μια περιοχή στην οποία θα υπήρχε ό,τι χρειάζονταν για να ζήσουν. Παραδίδεται, αλλά αντί να τον πάνε εκεί όπου του υποσχέθηκαν τον στέλνουν σε φυλακές καταναγκαστικών έργων στη Φλόριντα, όπου παραμένει για δύο χρόνια.

Στη συνέχεια μεταφέρεται ταπεινωμένος στο Φορτ Σιλ της Οκλαχόμας, χωρίς να έχει δικαίωμα επιστροφής στην αγαπημένη του Αριζόνα. Εκεί προσπαθεί να «σωφρονισθεί» μαθαίνοντας το τρόπο ζωής των λευκών αλλά σύντομα αντιλαμβάνεται ότι η διαφορά της κουλτούρας είναι τόσο μεγάλη και οι διαφορές τόσο πολλές που γρήγορα εγκαταλείπει την προσπάθεια. Το μόνο που του επέτρεψε το υπουργείο Πολέμου ήταν να πουλάει φωτογραφίες του για να βγάζει τα προς το ζην, κάτι που για αυτόν ήταν επίσης ατιμωτικό, αφού κατάλαβε ότι είχε πλέον μετατραπεί σε «τουριστικό» αξιοθέατο.

Κατά τα ύστερα χρόνια της ζωής του έγινε διάσημος από δημόσιες εμφανίσεις, όπως στην Παγκόσμια Έκθεση του 1904 στο Σαιντ Λούις. Οδήγησε την παρέλαση του προέδρου Θίοντορ Ρούζβελτ κατά την ορκωμοσία του το 1905. Η αυτοβιογραφία του, η οποία υπαγορεύτηκε από τον ίδιο τον Τζερόνιμο στον Σ. Μ. Μπάρετ, κυκλοφόρησε το 1905. Ο ηλικιωμένος Ινδιάνος, καταλαβαίνοντας ότι το τέλος του δεν ήταν μακριά, διηγήθηκε την ιστορία του στον Σ. Σ. Μπάρετ, αναφέροντας τις απόψεις του για την αντιμετώπιση που είχαν οι ερυθρόδερμοι. Ο ίδιος ευχαρίστησε τον πρόεδρο των ΗΠΑ που επέτρεψε την έκδοση της αυτοβιογραφίας του έτσι ώστε να τη διαβάσουν όλοι και να μάθουν τι ακριβώς συνέβη.

Ο Τζερόνιμο πέθανε στις 17 Φεβρουαρίου 1909 στο Φορτ Σιλ της Οκλαχόμα των ΗΠΑ από πνευμονία, ενώ εξομολογήθηκε στον ανιψιό του πως μετάνιωσε για το γεγονός ότι παραδόθηκε. Μεγάλο του όνειρο ήταν να επιστρέψουν οι Ινδιάνοι στις πατρογονικές τους εστίες, πράγμα που δεν συνέβη ποτέ...

Edward S. Curtis, Πορτραίτο του Geronimo, 1905

Μέρος του κειμένου προέρχεται από:
http://www.tovima.gr
http://el.wikipedia.org/

Κυκλοφόρησε νέο συλλεκτικό τεύχος
ΜΙΚΡΟΣ ΣΕΡΙΦΗΣ #1470
Αναζητήστε το στα περίπτερα!

ΜΑΘΕΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΕΔΩ