Μύρισε καλοκαιράκι, τα θερινά σινεμά άνοιξαν, το σύντομο δίωρο ταξίδι στο όνειρο από την σκληρή πραγματικότητα ξεκίνησε.
Θερινά σινεμά, σημείο συνάντησης φίλων, καταφύγιο για τα ζευγάρια, που βρίσκουν την ευκαιρία στο μισοσκόταδο να δώσουν όλο και κάποιο φευγάτο φιλί, στέκι για τους μοναχικούς που απέμειναν στην σχεδόν άδεια πόλη, και η προβολή αρχίζει…
Ξεκαρδιστικές κωμωδίες, σπαρταριστά γέλια μέχρι δακρύων, με τους Χονδρό και Λιγνό, Άμποτ και Κοστέλλο, Φράνκο και Τσίτσιο, ή τον υπαριθ. 1 όλων των εποχών Λουί Ντε Φυνές. Εκθαμβωτικά Μιούζικαλ με ηθοποιούς που χόρευαν στον αέρα, με τα απίστευτα συνδυασμένα και αλάνθαστα βήματά τους. Φρέντ Αστέρ, Τζίντζερ Ρότζερς, Τζήν Κέλλυ, Ντάννυ Κέη κ.α. Περιπέτειες με τον Ταρζάν, τον κυρίαρχο της ζούγκλας, την Τζέην και την τσίτα, μάχη σώμα με σώμα με τα άγρια θηρία στο μεγαλείο της φύσης στα παρθένα δάση της Αφρικής, τυχοδιώκτες, λαθροκυνηγοί, μυστηριώδεις σπηλιές στα κρυφά μονοπάτια της ζούγκλας. Τζώννυ Βαϊσμύλερ, Λέξ Μπάρκερ, Γκόρντον Σκώτ και οι 3 ήταν υπέροχοι. Πειρατές, ξιφομαχίες, κρυμμένοι θησαυροί, τυφώνες, ναυάγια, ανταρσίες στους ωκεανούς, με τον Τάυρον Πάουερ ή τον Έρρολ Φλύνν, όπου είτε σαν Ρομπέν των Δασών, είτε σαν Κάπταιν Μπλουντ, ή Δον Ζουάν, το ξίφος του έβγαζε φωτιές και άναβε τις γυναικείες καρδιές.
Παραμυθένιες εξωτικές χώρες μυστηρίου με τον Σεβάχ τον θαλασσινό. Χίλιες και μια Νύχτες, ιπτάμενα χαλιά, όμορφες πριγκίπισσες, λάγνα χαρέμια, αμύθητα πλούτη, όλη η ανατολίτικη γοητεία, ο Αλαντίν και το Μαγικό Λυχνάρι, ο Αλή Μπαμπά και οι 40 Κλέφτες. Επικές και Ιστορικές, μεγαλειώδεις παραγωγές με χιλιάδες κομπάρσους, υπερθεάματα-κολοσσοί που δονούσαν την οθόνη: Όσα Παίρνει ο Άνεμος, Μπεν Χούρ, Κβο Βάντις, Δέκα Εντολές, Λόρενς της Αραβίας κ.α. Ταινίες τρόμου, Κινγκ Κονγκ, Αόρατος Άνθρωπος, Μούμια, Δράκουλας, Φρανκενστάιν, Λυκάνθρωπος. Τέρατα που μας έκαναν και χάσαμε τον ύπνο μας, βλέμματα που μας στοίχειωσαν και δεν ξεχάσαμε ποτέ. Μπέλα Λουγκόζι, Mπόρις Kαρλώφ, Βίνσετ Πράις, Πήτερ Κάσινγκ και Κρίστοφερ Λη. Αστυνομικές περιπέτειες με ξέφρενα κυνηγητά, φόνοι, σασπένς, συνομωσίες, διπλοί πράκτορες, μοιραίες γυναίκες, είτε με τον 007, τον 0SS 117 ή τον Επιθεωρητή Κάλαχαν.
Γουέστερν που άφησαν εποχή και μια εποποιία γράφεται. Θρυλικοί σερίφηδες και παράνομοι του Φαρ-Ουέστ σε Μονομαχίες, ύπουλες ενέδρες με συμμορίες, αδίστακτοι πιστολέρο, καραβάνια σε κίνδυνο, επελάσεις Ιππικού εναντίον των Ινδιάνων. Τα όπλα έξω απ' τις θήκες, και οι Τζέημς Στιούαρτ, Γκάρυ Κούπερ, Τζων Γουέην, Γκρέκορυ Πέκ, Κλιντ Ίστγουντ κ.α. έδωσαν ρέστα με τις ερμηνείες τους. Το δικό τους ύφος στην Άγρια Δύση με πιστόλια και σφαλιάρες έδωσαν και οι αγαπημένοι μας Τρινιτά, Τέρενς Χιλ και Μπαντ Σπένσερ. Και φυσικά, τα δικά μας διαμάντια, οι κλασσικές ταινίες της Finos Film που δεν είχαν τίποτε να ζηλέψουν από τις ξένες παραγωγές, με τους αξέχαστους γίγαντες και ζωντανούς μύθους του Ελληνικού κινηματογράφου, όπου εδώ ο κατάλογος είναι ατελείωτος...
Ας κάνουμε ένα φλάς μπακ στις αρχές της δεκαετίας του '50, τότε που η Ελλάδα μάζευε ακόμη τα κομμάτια της από το τέλος του πολέμου, τότε που άρχισε η πορεία των θερινών κινηματογράφων. Το καλοκαίρι του 1952 η αποθέωση του κινηματογράφου είναι οι θερινοί, έτσι όποιος διέθετε ένα μικρό οικόπεδο μπορούσε να ανοίξει και ένα θερινό σινεμά. Μια περίφραξη, μια χτιστή οθόνη και ένα μικρό υπερυψωμένο χτίσμα για την μηχανή προβολής και αυτό ήταν όλο. Το συμπλήρωμα των γιασεμιών, τα γεράνια, το αγιόκλημα και άλλων αναρριχητικών φυτών όλων των θερινών κάλυπτε τις κάποιες κακοτεχνίες, αφήνοντας την φύση να φτιάξει την δική της αρχιτεκτονική. Έτσι φτιάχτηκαν οι θερινοί, ξεχωριστοί, ο καθένας με την δική του προσωπικότητα και ιστορία.
Υπήρξαν όμως και θερινοί αρίστης αρχιτεκτονικής όπως… Ο "Έσπερος" στις Σέρρες, ο "Ορφέας" στην Χαλκίδα, "Έσπερος" και "Ολύμπια" στην Καβάλα και ο "Κρόνος" στον Πόρο Ηρακλείου Κρήτης. Αξιόλογοι κινηματογράφοι με εντυπωσιακή εμφάνιση και αρχιτεκτονική, συνδυασμού χειμερινής αίθουσας με θερινό στην ταράτσα, ήταν η "Άντζελα" που άνοιξε το 1958 στην οδό Πατησίων, το "Ολύμπιον" το 1965 στο Περιστέρι, το "Παλλάς" το 1962 στην Κέρκυρα, κ.α. Το 1954 στην Αθήνα υπάρχουν 161 θερινοί, έως το καλοκαίρι του 1958 προσθέτονται κάθε χρόνο 20 θερινοί ξεπερνώντας τους 240, το 1959 ανοίγουν άλλοι 38 και ο αριθμός αγγίζει τους 280. Το καλοκαίρι του 1960 είναι έτοιμοι άλλοι 30 και ο αριθμός φθάνει τους 310, έως το καλοκαίρι του 1970 το σύνολο των θερινών είναι 542. Με πιο μικρούς ρυθμούς ακολουθεί η Θεσσαλονίκη, έως το 1964 διαθέτει 55 θερινούς, που το 1970 φθάνουν τους 98.
Λίγο πριν ξεκινήσει η θερινή σεζόν του 1967 ήρθε η δικτατορία των Συνταγματαρχών, όμως δεν επηρεάστηκε καθόλου η κίνηση των κινηματογράφων, θερινών ή χειμερινών. Οι θεατές συνέχισαν απτόητοι να πηγαίνουν σινεμά, έστω κι αν έπρεπε να υποστούν το 15λεπτο βομβαρδισμό των υποχρεωτικών «Επίκαιρων», που παρήγαγαν εβδομαδιαίως οι υπηρεσίες της χούντας.
Από τις αρχές της δεκαετίας του ΄70 αρχίζει η μεγάλη πτώση που οφείλεται στην τηλεόραση. Στα τέλη της δεκαετίας του ΄80, η αξέχαστη Μελίνα Μερκούρη (υπουργός πολιτισμού τότε) έβαλε φρένο στις αντιπαροχές που εξαφάνιζαν με ταχύ ρυθμό τους θερινούς, σώζοντας αρκετούς και επιχορηγώντας για ανακαινίσεις. Από τότε, θερινοί και χειμερινοί ανακαινίστηκαν και λειτουργούν έως σήμερα αξιοπρεπώς. Εν έτη 2010, η Αθήνα αριθμεί 95 θερινούς και η Θεσσαλονίκη μόλις 8.
Από το 2000, κάποια γραφεία διανομής (προς τιμήν τους), κάθε καλοκαιρινή σεζόν διαθέτουν σε επανέκδοση με νέες επεξεργασμένες κόπιες, ταινίες αριστουργήματα που έμειναν στην ιστορία του κινηματογράφου και προβλήθηκαν ταινίες όπως… "Η Βασίλισσα της Αφρικής" (1951) Χάμφρευ Μπόγκαρτ, Κάθριν Χέπμπορν. "Το Τραίνο θα Σφυρίξει 3 Φορές" (1952) Γκάρυ Κούπερ, Γκρέης Κέλλυ. "Δράκουλας" (1958) Κρίστοφερ Λη, Πήτερ Κάσινγκ, "Μερικοί το Προτιμούν Καυτό" (1959) Μέριλυν Μονρόε, Τζάκ Λέμμον, Τόνυ Κέρτις, "Στην Σκιά των 4 Γιγάντων" (1959) Κάρυ Γκράντ, Εύα Μαρί Σέντ, "Υπόθεση Τόμας Κράουν" (1968) Στήβ Μακ Κουήν, Φέη Νταναγουέη κ.α.
Φέτος οι επανεκδόσεις ήταν απίστευτες, η μια ταινία καλύτερη από την άλλη και αυτό το καλοκαίρι το Χόλλυγουντ των περασμένων δεκαετιών ήταν εδώ κι εμείς το φιλοξενήσαμε και το τιμήσαμε, διότι όταν το θέαμα είναι τέτοιου επιπέδου που ούτε τα DVD, ούτε τα home cinema μπορούν να το ανατρέψουν.
Η γλυκύτατη και αξέχαστη Όντρευ Χέπμπορν ήταν κοντά μας με 5 ταινίες και ο σκληρός ως τα άκρα Χάμφρευ Μπόγκαρτ με 3 και μια ταινία και με τους 2 μαζί. Φέτος είδαμε… "Το Γεράκι της Μάλτας" (1941) Χάμφρευ Μπόγκαρτ, Μαίρη Άστορ, "Καζαμπλάνκα" (1942) Χάμφρευ Μπόγκαρτ, Ίνγκριντ Μπέργκμαν, "Ο Μεγάλος Ύπνος" (1946) Χάμφρευ Μπόγκαρτ, Λωρήν Μπακώλ, "Τραγουδώντας στη Βροχή" (1952) Τζήν Κέλλυ, Ντέμπι Ρέυνολντς και την θεά Σιντ Τσάρις (οι ωραιότερες γάμπες του Χόλλυγουντ), "Διακοπές στη Ρώμη" (1953) Γκρέκορυ Πέκ, Όντρευ Χέπμπορν, "Σαμπρίνα" (1954) Χάμφρευ Μπόγκαρτ, Όντρευ Χέπμπορν, Γουίλλιαμ Χόλντεν, "Τηλεφωνήσατε Ασφάλεια Αμέσου Δράσεως" (1954) Γκρέης Κέλλυ, Ρέη Μίλλαντ, "Αστείο Μουτράκι" (1957) Φρέντ Αστέρ, Όντρευ Χέπμπορν, "Δεσμώτης του Ιλίγγου" (1958) Τζέημς Στιούαρτ, Κίμ Νόβακ, "Πρόγευμα στο Τίφανις" (1961) Όντρευ Χέπμπορν, Τζώρτζ Πέπαρντ, "Ραντεβού στο Παρίσι" (1963) Κάρυ Γκράντ, Όντρευ Χέπμπορν, "Μπόννι και Κλάιντ" (1967) Φέη Νταναγουέη, Γουώρεν Μπήτυ, "Η Πρώτη Σελίδα" (1974) Τζάκ Λέμμον, Γουώλτερ Ματτάου και η συνέχεια επί της οθόνης...
Όλοι μας έχουμε αναμνήσεις από κάποιο θερινό σινεμά, που πότε-πότε θυμόμαστε και νοσταλγούμε και το ξέρουμε ότι αυτή η ζωηρή ανάμνηση δεν θα σβήσει ποτέ. Ο χρόνος αντιμετώπισε με σεβασμό τα θερινά σινεμά, τα οποία δόξασαν μια τέχνη και λάμπρυναν μια εποχή. Σε μια Ελλάδα που χάνεται απομακρυσμένη από τις αξίες της, τα θερινά σινεμά είναι ακόμη εδώ, η κινηματογραφική ναυαρχίδα των χολλυγουντιανών επιλογών, για τους ορκισμένους εραστές της έβδομης τέχνης, να ξαναδούμε ταινίες που είχαν μιλήσει στην καρδιά μας, όταν είμαστε ακόμη παιδιά, ταινίες που βρήκαν τη σωστή τους θέση στο αρχείο της ψυχής. Η παρουσία μας σε κάποια προβολή κι ένας ελάχιστος φόρος τιμής, σαν μια βαθιά υπόκλιση από εμάς σε όλους αυτούς που ανέβηκαν στη σκηνή του μύθου για πάντα…
Σ' ένα σύντομο κινηματογραφικό ταξίδι στα παλιά, σε μια εποχή που δεν θα επιστρέψει ποτέ…
Σπύρος Πιτικάρης, για το Club Φίλων Μικρός Σερίφης, http://www.mikrosserifis.blogspot.com/
2012
ΕΤΟΣ ΜΙΚΡΟΥ ΣΕΡΙΦΗ
ΤΑ ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΕΡΧΟΝΤΑΙ!
1962-2012
50 ΧΡΟΝΙΑ ΜΙΚΡΟΣ ΣΕΡΙΦΗΣ
