Η… βιβλιογραφία των κόμικς 32 – Ιστορική μνήμη και ελληνικότητα στα κόμικς

Θέμα του βιβλίου είναι η παρουσίαση του ελληνισμού και της ελληνικότητας στα "Κλασικά Εικονογραφημένα", ιδιαίτερα σε εκείνα που είχαν αποκλειστικά θέματα παρμένα από την ελληνική μυθολογία και Ιστορία, δημιουργίες Ελλήνων συγγραφέων και εικονογράφων.

Περιεχόμενα:

-Θεωρητικές προσεγγίσεις (κόμικς, κόμικς και πολιτική, σημειολογία και κόμικς, ιδεολογικός κώδικας, διαχείριση της μνήμης)

-"Πάρεργον" (πρόλογοι και εξώφυλλα, η έννοια του κλασικού)

-Το έργο

-Επίλογος

-Επίμετρο: πρόλογοι των νεώτερων κόμικς

-Βιβλιογραφία

-Εικόνες

Το βιβλίο κατά την ταπεινή μου άποψη δεν είναι καλογραμμένο. Έχει εκείνη την ξύλινη γλώσσα του ακαδημαϊσμού και την ασαφή γλώσσα της επιστήμης. Λέει αρκετά ενδιαφέροντα πράγματα ως προς το θεωρητικό υπόβαθρο (σε επίπεδο 70%) αφήνοντας τη συγκεκριμένη ανάλυση των Κλασικών Εικονογραφημένων στο 30%.

Ξεκινάει από την αρχή, περί λογοτεχνίας, περί πολιτικής, περί της αντιμετώπισης των κόμικς στη χώρα μας (υπαινίσσεται κάτι περί αριστεράς ως προς την αντιμετώπιση των κόμικς στη χώρα μας ή πάλι τα έπινα εκείνο το βράδυ;), περί της έννοιας του κλασικού, περί της σημειολογίας και σε μια παράγραφο εξηγεί πώς να διαβάζουμε τους άξονες στις εικόνες των κόμικς και σε τι αποσκοπούν (οπτικές γωνίες, αποστάσεις μεταξύ των ηρώων, πώς υποδηλώνεται πού θα γίνει η δράση στο επόμενο καρέ κλπ.), περί ιστορικότητας και υποδοχής της ιστοριογραφίας στη χώρα μας, μπλα, μπλα, μπλα. Τα λέει όμως τόσο δυσνόητα, που ειλικρινά πήδαγα σελίδες. Να σας αναφέρω ένα απλό παράδειγμα, για να μη σας ζαλίζω κι εσάς: (σελ. 196) "Τα σώματα γίνονται προκλητικά, αθλημένα με μια περίφροντη μέριμνα δόμησης (body building) και ένδυσης που παίζει με τη διαπλοκή του ορατού και του κρυμμένου, στο όριο του διακρινόμενου ή του διαγραφόμενου". Ή (σελ. 88) "Το μυθικό σημαινόμενο (η έννοια) απορροφά "την ιστορία που διαρρέει έξω από τη μορφή" κατά τη διαδικασία πτώχευσης του νοήματος, στο βαθμό που η έννοια "είναι ταυτόχρονα ιστορική και στατική -είναι το κίνητρο που κάνει το μύθο να ειπωθεί". Σε απλά ελληνικά;

Τέσπα. Ωραία και καλά για να δούμε τι γράφει για τα "Κλασικά Εικονογραφημένα". Καταρχάς για μένα μεγάλη παράλειψη είναι που ΔΕΝ υπάρχει λίστα των τευχών που έχουν αφιερωθεί στην ελληνική μυθολογία και Ιστορία. Για ποια τεύχη μιλάμε; Αναφέρει γενικά για Οδύσσειες και ήρωες του ’21, για ελληνική μυθολογία και τραγωδίες Ευριπίδου αλλά τίποτα συγκεκριμένο. Το προσπερνώ κι αυτό.

Το οπισθόφυλλο του βιβλίου

Αναλύει τη γραμματοσειρά και την αισθητική των εξωφύλλων, τα οπισθόφυλλα με τους μεγάλους κλασικούς του είδους (ευκαιρία να αναλύσουμε στα αλαμπουρνέζικα την έννοια του κλασικού), μιλάει για τα χρώματα και για το στήσιμο των καρέ. Ξεχωριστά αναφέρεται η περίπτωση του Ερωτόκριτου που κατατεμαχίστηκε για να χωρέσει σε ένα κόμικ και οι τραγωδίες του Ευριπίδη. Αναφέρεται στις γραμμές του Βαλασάκη και στα κείμενα της Σοφίας Μαυροειδή-Παπαδάκη. Αναφέρεται ακόμη και σε περιπτώσεις λογοκρισίας για λόγους δημοσίας αιδούς (οι αρχαίοι Έλληνες ήρωες εμφανίζονται γυμνοί αλλά τα επίμαχα σημεία καλύπτονται) ή στην περίπτωση της Θεογονίας, λόγω των αιμομιξιών η ιστορία παίρνει άλλες οδούς, πιο σεμνότυφες.

Στο επίμετρο παρουσιάζονται επιπλέον συνοπτικά οι "Κωμωδίες του Αριστοφάνη σε κόμικς" (Ακοκαλίδη και Αποστολίδη), ο "Πλούτος" (Ψαρόπουλου-Βλαχουτσάκου) και σε μια παράγραφο η "Μυθολογία" του Τσιφόρου.

Σε γενικές γραμμές, αρκετά καλό θεωρητικό υπόβαθρο (αν εξαιρέσεις τον βερμπαλισμό) και ελάχιστη ανάλυση γύρω από το συγκεκριμένο θέμα. Το σύνολο του βιβλίου αποτελεί ένα καλό ιστορικό και θεωρητικό πλαίσιο αλλά εγώ σαν αναγνώστης, που μεγάλωσα με τα "Κλασικά Εικονογραφημένα", θα προτιμούσα περισσότερο ζουμί (π.χ. η ανάλυση για τον «Αστερίξ και η Αθήνα» και «Αστερίξ και Ιστορία» είναι η καλύτερη επιστημονικά τεκμηριωμένη ανάλυση γύρω από συγκεκριμένο κόμικ).

Πάνος Τουρλής

Εκδόσεις: ΚΡΙΤΙΚΗ

Έτος κυκλοφορίας: ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2000 (1η), 2006 (2η, αυτή παρουσιάζεται)

Συγγραφέας: ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΚΑΡΠΕΛΟΣ

Σελίδες: 220 (+20 χωρίς αρίθμηση)

Σχήμα: 20 x 14 εκ.

ISBN: 978-960-218-205-5

Τιμή: 12,60 ευρώ

2013
50 ΧΡΟΝΙΑ ΜΙΚΡΟΣ ΚΑΟΥ-ΜΠΟΫ

40 ΧΡΟΝΙΑ ΜΙΚΡΟΣ ΑΡΧΗΓΟΣ

ΤΑ ΔΥΟ ΘΡΥΛΙΚΑ ΠΕΡΙΟΔΙΚΑ