Εμείς προτείνουμε... 251 - Οι συνομήλικοι (επίτομο)

"Ταπεινωμένα γερατειά"

Μέχρι στιγμής, ό,τι καλύτερο έχει βρεθεί για να αποφύγει κανείς να πεθάνει νέος είναι τα γεράματα. Μόνο που, όταν δεν συνοδεύονται από αρρώστιες, συνοδεύονται από τη γελοιοποίηση. Λίγο να φροντίσει κανείς την εμφάνισή του, θεωρείται ότι "γαμπρίζει", "νεάζει" ή "παλιμπαιδίζει"· και λίγο να εγκαταλειφθεί στην ατημελησία αντιμετωπίζεται σαν να περιέπεσε σε γεροντική μελαγχολία ή σε άνοια. Κορώνες χάνεις, γράμματα κερδίζουν οι άλλοι, αυτό είναι το αδιέξοδο της κατ' ευφημισμό "τρίτης ηλικίας". Και το μόνο της αυθεντικό αντιστάθμισμα -η όποια συσσωρευμένη σύνεση- παραμένει στα αζήτητα. (Ζούμε, πάντα, σε κοινωνίες της παρορμητικής, νεανικής πρωτοβουλίας -όχι της μετριοπάθειας και του μεστού στοχασμού).

Ο Αρκάς εξερεύνησε ιδιοφυώς τι μας συμβαίνει μεταθανατίως, στο: "Η ζωή μετά". "Οι συνομήλικοι" συνιστούν κάτι σαν "prequel" εκείνου του άλμπουμ. Δεν θα ήταν άστοχο να ονομαστούν και: "Η ζωή λίγο πριν", αφού περιλαμβάνουν έναν εξίσου ιδιοφυή κατάλογο των όσων συμβαίνουν στο κλείσιμο του ανθρώπινου βίου. Οι τρεις κεντρικοί ήρωες -ο Γεράσιμος, ο Χαράλαμπος και ο Ζαχαρίας, ο σκύλος- αποτελούν τέλειες επιτομές τριών βασικών στάσεων απέναντι στον θάνατο: πλήρης άρνηση, συνετή αποδοχή ή οργισμένος συμβιβασμός. Την πλήρη άρνηση εκφράζει ο σχεδόν ενενηντάχρονος Χαράλαμπος, την αποδοχή ο εβδομηνταπεντάχρονος Γεράσιμος και τον οργισμένο συμβιβασμό ο "συνομήλικος" (εντεκάχρονος) σκύλος του.

"Ο σκύλος μας μαθαίνει τη φιλία / αλλά η γάτα / μας μαθαίνει τον κόσμο", έγραφε στην τελευταία του ποιητική συλλογή ο Γιάννης Βαρβέρης. Ο σκύλος των Συνομηλίκων μας μαθαίνει την απέχθεια απέναντι στην ιδέα ότι σύντομα θα χάσουμε τον κόσμο. Από κοντά, οι δύο άλλοι ήρωες μας μαθαίνουν τις ταπεινώσεις μιας παρατεταμένης όδευσης προς το αναπόδραστο. Την παγίδευση σ' ένα κορμί που χάνει συνεχώς παλιές ικανότητες: απώλειες σωματικής ευλυγισίας, απώλειες δοντιών, μαλλιών, μνήμης και, δίπλα σε όλα αυτά, απώλειες αγοραστικής δυνατότητας. Ο ένας, λ.χ., ξεχνά να κουμπώσει το παντελόνι του βγαίνοντας από την τουαλέτα κι ο άλλος, πολύ χειρότερα, ξεχνά να το ξεκουμπώσει όταν μπαίνει· οι συζητήσεις τους αφορούν συχνά ετοιμοθάνατους ή πεθαμένους κοινούς γνωστούς· ο επιούσιος του Γεράσιμου συνορεύει με τη λιμοκτονία· και η μόνη ανατροπή που επιδέχεται η καθημερινότητά του, όπως του προτείνει ο Ζαχαρίας, είναι να κάθεται στην τηλεόραση και να βλέπει το ντιβάνι, αντί να κάθεται στο ντιβάνι και να βλέπει τηλεόραση.

Από τέτοιες αφορμές για κατάθλιψη, ο Αρκάς καταφέρνει να βγάζει συνεχές γέλιο. Μ' ένα εκφραστικό σκίτσο, που αναδεικνύει εξαιρετικά το φτωχικό δυάρι του συνταξιούχου και τα τοπία των δημόσιων χώρων όπου βγάζει βόλτα τον σκύλο του· ιδίως, όμως, με το χιούμορ ενός σκύλου το οποίο διατηρείται εκπληκτικά δηκτικό, καίτοι ο ίδιος δυσκολεύεται πλέον να δαγκώσει. Θα μπορούσε να πρόκειται για τον σκύλο του Λούτζη, "τον πιο σκληρόκαρδο μούργο και το πιο στριμμένο σκυλί που υπάρχει", όπως τον παρουσιάζει ο Σαίξπηρ "στους Δυο άρχοντες της Βερόνας". Με τον κάθε χρόνο σκυλίσιας ζωής, εξάλλου, να αντιστοιχεί σε επτά ανθρώπινης, πώς να μην εξοργίζεται ο κάθε σκύλος; Αλλά αυτή η αντιστοιχία, το 1 προς 7 χρόνια, είναι η μόνη σκυλίσια ιδιότητα του Ζαχαρία. Κατά τα άλλα, τρώει σούπα με κουτάλι, ψήνει καφέδες, χρησιμοποιεί τη λεκάνη του μπάνιου, διαβάζει εφημερίδες και παραγγέλνει πίτσες από το τηλέφωνο!

Ο σκύλος δεν είναι πραγματικός σκύλος, εν τέλει. Άρα τα γεράματα των "συνομηλίκων" δεν είναι πραγματικά γεράματα· είναι αφορμή θυμηδίας. Κι όπως η συμβουλή του Γεράσιμου για υγιεινή δίαιτα συνοψίζεται στο: "αν είναι νόστιμο φτύσ' το", η συμβουλή του Αρκά για τα πάντα συνοψίζεται στο: αν είναι απολύτως αναπόφευκτο σάρκασέ το.

Πέτρος Μαρτινίδης, από την παρουσίαση της έκδοσης

Δημιουργός: Αρκάς
Σελίδες: 256
ISBN: 9789603295273
Τιμή: 33,00€
Εκδόσεις: Γράμματα

ΈΡΧΕΤΑΙ ΝΕΟ ΤΕΥΧΟΣ ΤΟΥ
ΜΙΚΡΟΥ ΚΑΟΥ-ΜΠΟΫ!

Εσύ, εξασφάλισες αντίτυπο;