Τρισδιάστατος Παπαδιαµάντης

Το επίκαιρο -λόγω της οικονοµικής κρίσης- διήγηµα «Η σταχοµαζώχτρα» του Αλέξανδρου Παπαδιαµάντη θα γίνει τρισδιάστατη ταινία κινουµένων σχεδίων µε αφορµή τα 100 χρόνια από τον θάνατό του.
«Οι περιπέτειες, η αγωνία και ο αγώνας επιβίωσης που δίνει η θεια-Αχτίτσα -η σταχοµαζώχτρα του Παπαδιαµάντη- για να µεγαλώσει τα δύο ορφανά εγγόνια της είναι µεν µια πικρή χριστουγεννιάτικη ιστορία µε αίσιο τέλος, γραµµένη κάπου µεταξύ 19ου και 20ού αιώνα, αλλά µε µια δεύτερη µατιά µπορεί κανείς να αναγνωρίσει κοινά στοιχεία µε την τρέχουσα δεινή θέση της Ελλάδας», αναφέρει ο κινηµατογραφιστής Παναγιώτης Ράππας που επέλεξε να κάνει ταινία 3D animation το διήγηµατου Παπαδιαµάντη.
Η σταχοµαζώχτρα του είναι µια ηλικιωµένη γυναίκα που η µοίρα την είχε χτυπήσει πολύ άσχηµα. Μια ταλαιπωρηµένη στα όρια της ένδειας γιαγιά που προσπαθούσε να τα βγάλει πέρα χωρίς καµιά βοήθεια. Ωσπου µια µέρα ένα αναπάντεχο γράµµα δίνει σ’ αυτήν τη γυναίκα µια πνοή ελπίδας.
Η ιστορία διαδραµατίζεται µεταξύ Σκιάθου και Βόρειας Εύβοιας, κάπου στα 1870. Η Αχτίτσα -η ελληνική εκδοχή της µπρεχτικής Μάνας Κουράγιο- είχε χάσει τον άντρα της, µια κόρη και δυο γιους. Ο τρίτος της γιος ήταν κάπου στην Αµερική, χωρίς να έχει δώσει σηµεία ζωής. Είχε δυο ορφανά εγγονάκια, από την κόρη της, τον Γέρο και την Πατρώνα.
Έκανε πολλές δουλειές για να τα ζήσει. Το κυριότερο εισόδηµά της, όµως, προερχόταν από το σταχοµάζωµα. Την εποχή του θερισµού περνούσε, µαζί µε άλλες γυναίκες, µε καΐκι στη Βόρεια Εύβοια, πήγαινε στα χωράφια και µάζευε τα πεσµένα στο χώµα στάχυα που δεν καταδέχονταν να µαζέψουν οι αγρότες. Κάποια Χριστούγεννα κι ενώ η ηλικιωµένη τα ‘φερνε βόλτα δύσκολα, έλαβε ένα γράµµα από τον ξενιτεµένο της που της έστελνε χρήµατα. Έτσι η χαροκαµένη χήρα µπόρεσε να συντηρήσει τα εγγόνια της.


Το ζητούµενο για τον κινηµατογραφιστή δεν είναι µόνο να δώσει τρισδιάστατες εικόνες στο διήγηµα του κοσµοκαλόγερου, αλλά δίνοντας έµφαση στο εικαστικό µέρος, να αποδώσει την ατµόσφαιρα και τις συνθήκες ζωής της συγκεκριµένης εποχής στα ελληνικά νησιά «όπως µας έχουν παραδοθεί µέσα από το εξαίσιο κείµενο του Παπαδιαµάντη». Γι’ αυτό ζήτησε και θα έχει την αρωγή του καθηγητή Γλυπτικής στη Σχολή Καλών Τεχνών Νίκου Τρανού και του επίσης γλύπτη Θανάση Τσίτσικα.
«Οι χαρακτήρες θα έχουν έντονο το νατουραλιστικό στοιχείο και επιθυµία µας είναι οι µορφές τους να έχουν χαρακτηριστικά που να θυµίζουν τους ανθρώπους της δεκαετίας του ‘30». Θα αποτυπωθούν πρώτα στο χαρτί, θα γίνουν γλυπτά και θα ακολουθήσει ψηφιακή στεροσκοπική αποτύπωσή τους µέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή -όπως συνέβη µε τους χαρακτήρες του «Avatar»- για να αποκτήσουν τρισδιάστατη υπόσταση.
Ο Ράππας µε την οµάδα του και τους συνεργάτες του µελετούν συστηµατικά έργα ελλήνων εικαστικών όπως των Μόραλη, Τέτση, Παρθένη, Γκίκα, µε αναφορές στη δεκαετία του ’30 στα οποία αποτυπώνονται πρόσωπα και τοπία της εποχής εκείνης. Το βλέµµα του κινηµατογραφιστή έπεσε και σε χαρακτικά έργα της γερµανίδας εικαστικού Κέκε Κόλβιτς, σύγχρονης του Παπαδιαµάντη. «Είχαν κοινό ενδιαφέρον, εξηγεί ο Παναγιώτης Ράππας. Για τον Παπαδιαµάντη, όπως και την Κόλβιτς, ενδιαφέρον είχε ο άνθρωπος. Στα κείµενά του αναδείκνυε στιγµές της καθηµερινότητας των ανθρώπων, οι οποίες όµως ήταν σηµαντικές για τους ίδιους».
Αυτή την περίοδοεπεξεργάζεται τους χώρους, τα σπίτια, το χωριό της «Σταχοµαζώχτρας» ώστε να θυµίζει χώρα σε νησί του Αιγαίου. Για τον λόγο αυτόν «θα χρησιµοποιήσω τα σπίτια που φιλοτεχνεί ο Αηδίνης στα έργα του», εξηγεί.

Με βυζαντινή µουσική
Τις τρισδιάστατες εικόνες της «Σταχοµαζώχτρας» που ο Παναγιώτης Ράππας ετοιµάζει για τα επόµενα Χριστούγεννα από τις τηλεσυχνότητες της ΕΡΤ θα ντύσει µουσικά ο ∆ηµήτρης Παπαδηµητρίου, λάτρης κι εκείνος του Παπαδιαµάντη. «Επιθυµούµε να αναδειχθούν οι βαθιές επιρροές της βυζαντινής και λαϊκής µουσικής παράδοσης που διαπερνούν το έργο του Παπαδιαµάντη, και να αποδοθεί έτσι και ηχητικά η εποχή του, όπως επίσης ο ρυθµός του κειµένου που είναι ίσως και η µεγαλύτερη από τις πολλές αρετές του συγγραφέα. Ενας ρυθµός που παραπέµπει στα εκκλησιαστικά κείµενα και την τέχνη και τεχνική του αναγνώστη.
Είναι γνωστό άλλωστε ότι ο ίδιος υπήρξε ψάλτης ολόκληρη τη ζωή του, βαθύς γνώστης και µελετητής της βυζαντινής µουσικής. Θα µελοποιηθεί και επιλεγµένη ποίησή του, σαν µια µαρτυρία των αισθητικών αναζητήσεων του ίδιου του συγγραφέα και της εποχής του», λέει ο κινηµατογραφιστής.

Του Χρήστου Ν.Ε. Ιερείδη
ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: Δευτέρα 24 Ιανουαρίου 2011
http://www.tanea.gr